Statut Parafialnej Rady Duszpasterskiej
w Diecezji Bielsko-Żywieckiej
(znowelizowany tekst jednolity na dzień 1 stycznia 2022 roku)
I. Cele i zadania Parafialnej Rady Duszpasterskiej
- Parafialna Rada Duszpasterska – zwana dalej radą – stanowi, zgodnie z kan. 536 KPK, ciało doradcze, którego celem jest świadczenie pomocy proboszczowi jako własnemu pasterzowi parafii w prowadzeniu działalności duszpasterskiej na terenie parafii.
- Rada realizuje swój cel przez wypełnianie następujących zadań:
- wspieranie inicjatyw duszpasterskich w dziedzinie życia liturgicznego, apostolstwa, dzieł pobożności i miłości;
- pomoc w przeprowadzeniu trafnej oceny stanu religijno-moralnego parafii, z uwzględnieniem zachodzących przemian społeczno-kulturowych;
- udział w opracowaniu rocznego parafialnego programu duszpasterskiego, w oparciu o program ogólnopolski i diecezjalny;
- budowanie wśród parafian zaufania do Kościoła i tworzenie dobrego klimatu dla podejmowanych inicjatyw duszpasterskich;
- wspieranie działalności ruchów, stowarzyszeń katolickich i grup duszpasterstwa specjalnego;
- inspirowanie działalności charytatywnej.
- Wszystkie sprawy związane z zarządem dobrami parafii rada pozostawia w gestii Parafialnej Rady do Spraw Ekonomicznych.
- Do kompetencji rady nie należy ocena zasad wiary i moralności głoszonych przez Kościół, jak również obsada urzędów duszpasterskich w parafii.
II. Skład Parafialnej Rady Duszpasterskiej i sposób powoływania członków
- W skład rady wchodzą trzy grupy członków:
- z urzędu;
- mianowani przez proboszcza parafii;
- wybrani przez parafian.
- Z urzędu do rady należą:
- proboszcz, pełniący równocześnie funkcję przewodniczącego rady;
- wikariusze i diakoni posługujący w parafii;
- osoby zakonne i świeckie katechizujące na terenie parafii; jeśli jest ich więcej niż trzy to wybierają spośród siebie trzech delegatów Katecheta podejmujący posługę w kilku parafiach, może być powołany do rady tylko w jednej i sam decyduje, w której parafii będzie członkiem parafialnej rady duszpasterskiej.
- Z mianowania proboszcza do rady należą:
- przedstawiciel instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego zamieszkujących i pracujących na terenie parafii;
- przedstawiciel osób świeckich zaangażowanych w pracy duszpasterskiej w parafii (nadzwyczajny szafarz Komunii Świętej, organista, kościelny itp.);
- przedstawiciel wspólnot modlitewnych działających w parafii;
- przedstawiciel ruchów i stowarzyszeń katolickich działających parafii;
- przedstawiciel ruchów ewangelizacyjnych działających w parafii;
- przedstawiciel Służby Liturgicznej;
- przedstawiciel młodzieżowych grup duszpasterskich;
- przedstawiciel zespołu charytatywnego;
- osoba, której obecność w radzie zostanie przez proboszcza uznana za korzystną dla realizacji jej celu i zadań.
- Członkowie grup wymienionych w punkcie 7a-7h, wybierają spośród siebie jednego kandydata i prezentują go proboszczowi, który przyjmuje jego kandydaturę i mianuje członkiem rady, albo mianuje w jego miejsce innego kandydata wybranego przez siebie spośród przedstawicieli danej grupy. Liczba reprezentantów wszystkich grup wymienionych w punkcie 7 nie może być większa niż dziewięć (z każdej grupy po jednej osobie).
- Członkowie z wyboru są wybierani w sposób opisany w załączniku 2 (Sposób wyłonienia członków Parafialnej Rady Duszpasterskiej z wyboru) stanowiącym aneks do niniejszego statutu i według zasady:
a) w parafiach do 5000 wiernych - trzy osoby,
b) w parafiach powyżej 5000 wiernych - pięć osób.
- Członkiem z wyboru może być praktykujący katolik, mający stałe zamieszkanie w parafii, pełnoletni, odznaczający się roztropnością, wolny od kar kościelnych i cieszący się dobrą opinią wśród parafian.
- Zastępca przewodniczącego rady zostaje wybrany na jej pierwszym posiedzeniu zwykłą większością głosów. Jeśli dwaj kandydaci uzyskają jednakową liczbę głosów, przeprowadza się osobne głosowanie jedynie nad wyłonioną dwójką. Jeśli ponownie uzyskają oni jednakową liczbę głosów, zastępcą przewodniczącego zostaje starszy wiekiem. Podczas pierwszego posiedzenia przewodniczący mianuje sekretarza rady, który sporządza protokoły z zebrań rady.
III. Kadencja Parafialnej Rady Duszpasterskiej
- Kadencja rady trwa 5 lat.
- Przed objęciem funkcji członkowie rady składają przyrzeczenie przed jej przewodniczącym według formuły podanej w załączniku do niniejszego statutu.
- Poszczególni członkowie mają możliwość rezygnacji z członkostwa w radzie przed upływem terminu jej kadencji. Rezygnację powinni złożyć osobiście na piśmie podczas najbliższego posiedzenia rady albo jej przewodniczącemu w obecności dwóch świadków, będących członkami rady.
- W przypadku regularnie powtarzających się nieusprawiedliwionych nieobecności na zebraniach rady, członek może być usunięty przed upływem kadencji. Decyzję podejmuje rada zwykłą większością głosów.
- W przypadku sformułowania uzasadnionych zarzutów personalnych wobec poszczególnych członków mogą oni zostać wykluczeni z rady wyłącznie wówczas, jeśli wniosek taki uzyska 2/3 głosów obecnych podczas posiedzenia członków rady w liczbie nie mniejszej niż 2/3 wszystkich członków rady.
- W przypadku utraty urzędu z powodu cofnięcia misji kanonicznej albo nałożenia kary kościelnej członek rady automatycznie traci mandat.
- W przypadkach wymienionych w punktach od 14 do 17 jak również w razie śmierci lub wyprowadzenia się członka z parafii, należy postąpić według następujących reguł:
- na miejsce członka rady z wyboru pozostali członkowie wybierają nowego zwykłą większością głosów;
- na miejsce członka z nominacji, proboszcz mianuje jego następcę;
- na miejsce członka z urzędu wchodzi osoba, która obejmuje urząd.
- W przypadku zmiany urzędowych członków rady, kadencja pozostałych członków nie ulega skróceniu. Rada funkcjonuje zatem mimo zmian na stanowiskach proboszcza i wikariuszy. Kadencji rady nie przerywa śmierć proboszcza.
- W sytuacji, w której proboszcz uzna, że rada nie realizuje swojego celu oraz nie wypełnia swoich zadań, po przedstawieniu sprawy biskupowi diecezjalnemu i uzyskaniu jego aprobaty, może podjąć decyzję o rozwiązaniu rady. W takiej sytuacji proboszcz ma obowiązek powołać nową radę w terminie do 3 miesięcy od dnia rozwiązania.
- Decyzję o rozwiązaniu rady w innych wypadkach niż punkcie 20 może podjąć jedynie biskup diecezjalny po wnikliwym zbadaniu sytuacji.
IV. Posiedzenia Parafialnej Rady Duszpasterskiej
- Posiedzenia rady odbywają się co najmniej dwa razy w roku. W zależności od potrzeb duszpasterskich przewodniczący może je zwoływać częściej.
- Posiedzenie zwołuje proboszcz z własnej inicjatywy. Zebrania nadzwyczajne mogą być również zwoływane na wniosek 2/3 członków rady, skierowanym na piśmie do przewodniczącego rady.
- Obradom rady przewodniczy proboszcz albo w sytuacji jego nieobecności wyznaczony przez niego zastępca.
- Tematykę obrad wyznacza proboszcz informując wcześniej członków rady. Proponowane tematy obrad mogą również zgłaszać członkowie rady na zasadzie wolnych wniosków, wnosząc do proboszcza stosowną prośbę o ich akceptację i przedstawienie radzie.
- Rada podejmuje uchwały zwykłą większością głosów. Wymagają one zatwierdzenia proboszcza.
- Z każdego posiedzenia rady sekretarz sporządza protokół, który na następnym zebraniu ma być odczytany i zatwierdzony przy jednoczesnym omówieniu postanowień wprowadzonych w życie oraz uzasadnieniu niewykonania niezrealizowanych.
- Protokoły należy przechowywać w kancelarii parafialnej. Podczas wizytacji biskupiej albo dziekańskiej należy je przedstawić wizytującemu parafię.
- Informacja o zwołaniu posiedzenia rady powinna się znaleźć w ogłoszeniach parafialnych.
- Posiedzenia rady nie mają z reguły charakteru publicznego, ale pomimo tej zasady, można na nie zapraszać ekspertów i konsultantów. Nie przysługuje im jednak prawo głosu.
V. Formacja członków Parafialnej Rady Duszpasterskiej
- Proboszcz jest zobowiązany wspierać formację członków rady. Członkowie rady powinni stale troszczyć się o życie wewnętrzne i wiedzę religijną, przez lekturę, słuchanie wykładów, udział w kursach czy seminariach.
VI. Zmiany statutu Parafialne Rady Duszpasterskiej
- Ustanowienia, zmiany i zniesienia statutu dokonuje Biskup Bielsko-Żywiecki stosownym dekretem.
Załącznik 1
Tekst przysięgi członka Parafialnej Rady Duszpasterskiej
Ja (wpisać imię i nazwisko) powołany na członka Parafialnej Rady Duszpasterskiej, przyrzekam wobec Boga, że powierzoną mi funkcję będę wykonywał według najlepszej swej woli, zgodnie z moim sumieniem i z przepisami prawa kościelnego. W szczególności przyrzekam, że w miarę swych sił i z poczuciem odpowiedzialności będę wspomagał proboszcza w działalności duszpasterskiej, mając na względzie tylko chwałę Bożą i dobro Kościoła. Tak mi dopomóż Bóg! Amen.
(Przysięgę tę wypowiada się dotykając Ewangelii).
Podpis
Załącznik 2
Sposób wyłonienia członków Parafialnej Rady Duszpasterskiej z wyboru
- Czynne prawo wyborcze przysługuje wszystkim pełnoletnim członkom parafii.
- Bierne prawo wyborcze posiada wierny odznaczający się przymiotami wymienionymi w punkcie 10 Statutu Parafialnej Rady Duszpasterskiej.
- Proboszcz na miesiąc przed wyborami, podczas wszystkich Mszy niedzielnych, informuje o możliwości zgłaszania kandydatów na członków rady. Nazwiska kandydatów winny być przekazywane proboszczowi w formie pisemnej wraz z krótkim uzasadnieniem.
- Przy tworzeniu listy kandydatów, proboszcz może pominąć zgłoszone nazwisko, jeśli kandydat nie spełnia kryteriów określonych w punkcie 10 Statutu Parafialnej Rady Duszpasterskiej.
- Proboszcz winien powiadomić zainteresowane osoby o zgłoszeniu ich do grona kandydatów do rady i otrzymać pisemną zgodę na wystawienie ich kandydatury w wyborach oraz umieszczenie informacji o kandydaturze i ewentualnym wyborze do rady na stronie internetowej parafii i innych mediach parafialnych (Załącznik 3).
- Lista kandydatów winna być zamknięta najpóźniej na tydzień przed wyborami i podana do wiadomości parafian. Jednocześni proboszcz podaje skład wyznaczonej przez siebie Komisji wyborczej złożonej z trzech do pięciu osób.
- Proboszcz jest zobowiązany podać do wiadomości parafian: termin, miejsce, godzinę rozpoczęcia i zakończenia głosowania.
- Wybory należy przeprowadzić w niedzielę. W dogodnym dla wiernych miejscu komisja wyborcza wydaje przygotowane wcześniej karty do głosowania z listą kandydatów do rady opatrzone pieczęcią parafii.
- Każdy uprawniony może zagłosować na jednego kandydata.
- Wierni bezpośrednio po oddaniu głosu zwracają karty do urny, nad którą pieczę sprawuje cały czas komisja wyborcza. Po zakończeniu głosowania komisja wyborcza przystępuje do liczenia głosów.
- Członkami rady z wyboru zostają te osoby, które otrzymały największą liczbę głosów. W przypadku równej liczby głosów członkiem Rady zostaje osoba starsza wiekiem.
- W szczególnych przypadkach, za pisemną zgodą biskupa diecezjalnego, proboszcz może dostosować wybór członków do lokalnych warunków.
- Jeśli liczba kandydatów zgłoszonych przez parafian oraz spełniających wszystkie warunki konieczne do umieszczenia na liście kandydatów do wyborów jest mniejsza niż wymagana liczba członków rady, proboszcz pisemnie zwraca się do biskupa diecezjalnego z prośbą o dalsze dyspozycje.
- Pełny skład parafialnej rady duszpasterskiej należy niezwłocznie po zakończeniu wyborów opublikować na stronie internetowej parafii, na tablicy ogłoszeń parafialnych oraz w czasopismach parafialnych.
Załącznik 3
Zgoda na wystawienie kandydatury w wyborach do Parafialnej Rady Duszpasterskiej oraz umieszczenie informacji o kandydaturze i ewentualnym wyborze w mediach parafialnych
Ja niżej podpisany/podpisana wyrażam zgodę na kandydowanie w wyborach do Parafialnej Rady Duszpasterskiej w Parafii (wpisać tytuł i miejscowość) oraz publikację moich danych osobowych w związku z wyborami w mediach parafialnych.
miejscowość, data
podpis
Znowelizowany Statut Parafialnej Rady Duszpasterskiej wraz załącznikami wchodzi w życie 1 stycznia 2022 roku.
Bielsko-Biała, 22 grudnia 2021 roku
L.dz. 2176/2021
† Roman PINDEL
Biskup Bielsko-Żywiecki
Ks. Adam BIENIEK
Kanclerz Kurii
